Tedarik zinciri yönetimi, bir şirketin faaliyetleri için gerekli olan hammadde, malzeme, ürün ve hizmetlerin sağlanmasını, depolanmasını, taşınmasını, işlenmesini ve müşterilere ulaştırılmasını sağlayan bütünsel bir süreçtir. Bu süreçte, tedarikçiler, üretim, lojistik, dağıtım ve satış kanalları gibi birçok bileşen bir arada çalışarak tedarik zincirini oluşturur ve yönetirler.
Tedarik Zinciri Yönetimi Nedir?
Tedarik zinciri yönetimi, tedarikçilerin belirlenmesi, malzeme ve ürünlerin tedarik edilmesi, üretim sürecinin planlanması ve yönetimi, envanter yönetimi, lojistik ve dağıtım faaliyetleri, satış sonrası hizmetler ve geri dönüşüm faaliyetlerini kapsar.
Bu süreçte, şirketler tedarik zincirindeki tüm aşamaları optimize etmeye ve maliyetleri düşürmeye çalışırken, aynı zamanda müşteri memnuniyetini arttırmaya ve süreçlerin sürdürülebilirliğini sağlamaya da çalışırlar.
Tedarik zinciri yönetimi, günümüzde birçok şirket için stratejik bir önem taşımaktadır. Doğru bir tedarik zinciri yönetimi, şirketlerin daha etkin bir şekilde yönetilmesine, daha yüksek müşteri memnuniyetine, daha düşük maliyetlere ve daha yüksek kar marjlarına ulaşmasına yardımcı olabilir.
Tedarik Zinciri Yönetimi Açılımı
Tedarik Zinciri Yönetimi, Türkçe açılımıyla birlikte “Malzeme ve Ürün Akışı Yönetimi“, İngilizce açılımıyla ise “Supply Chain Management” SCM olarak bilinir.
Tedarik Zinciri Yönetimi Ne İş Yapar?
Tedarik zinciri yönetimi, bir şirketin ürünlerinin hammaddelerinin, malzemelerinin ve bileşenlerinin tedarik edilmesi, üretim süreci, depolama ve dağıtımının yönetilmesi işlemlerini kapsayan bir sistemdir.
Tedarik zinciri yönetimi temel amacı, ürünlerin müşteri taleplerine uygun olarak zamanında, uygun maliyetle ve kaliteli bir şekilde teslim edilmesini sağlamaktır.
Tedarik zinciri yönetimi, tedarikçilerin, üreticilerin, dağıtımcıların ve müşterilerin birbirleriyle etkileşimini yönetmek için bir dizi süreci kullanır. Bu süreçler arasında planlama, tedarik, üretim, depolama ve lojistik yer alır.
Planlama süreci, müşteri taleplerinin tahmin edilmesi, ürünlerin stok seviyelerinin belirlenmesi, üretim kapasitesinin planlanması ve tedarikçi seçimi gibi konuları kapsar. Bu süreç, tedarik zincirinin tüm bileşenlerinin koordinasyonunu sağlayarak doğru zamanda doğru miktarda ürünlerin üretilmesini sağlar.
Tedarik süreci, ürünlerin hammaddelerinin ve bileşenlerinin tedarikçilerden satın alınmasını kapsar. Bu süreç, tedarikçilerin kalitesi, fiyatı, teslimat süresi ve güvenilirliği gibi faktörlere dayalı olarak tedarik zincirindeki en iyi seçimlerin yapılmasını sağlar.
Üretim süreci, ürünlerin üretiminden, montajından veya işlenmesinden sorumludur. Bu süreçte, üretim kapasitesi, verimlilik, kalite kontrol ve tedarikçi performansı takibi gibi konular önemlidir.
Depolama süreci, ürünlerin tedarik zincirinde ilerlerken depolanması ve yönetilmesini kapsar. Bu süreç, ürünlerin doğru miktarda, doğru zamanda ve doğru yerde depolanmasını sağlar.
Lojistik süreçleri, ürünlerin nakliye, dağıtım, stok yönetimi ve geri dönüş süreçlerini kapsar. Bu süreçler, ürünlerin müşterilere zamanında, kaliteli ve uygun maliyetle teslim edilmesini sağlar.
Tedarik zinciri yönetimi, tüm bu süreçlerin yönetilmesini sağlayarak bir şirketin faaliyetlerini optimize eder ve maliyetleri düşürür. Ayrıca, müşteri memnuniyeti ve marka değeri gibi unsurları da artırır.
Tedarik Zinciri Yönetimi ve Lojistik Yönetimi Arasındaki Farklar
Tedarik zinciri yönetimi ve lojistik yönetimi, işletmelerin ürünlerinin tedarik edilmesi, üretilmesi, depolanması ve müşterilere ulaştırılması süreçlerinde önemli rol oynayan iki kavramdır.
Her ikisi de işletmelerin üretim ve dağıtım faaliyetlerinde verimliliği ve karlılığı artırmak amacıyla kullanılır. Ancak, tedarik zinciri yönetimi ve lojistik yönetimi arasında bazı farklılıklar ve ilişkiler vardır.
Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin ürünlerinin tedarik edilmesi, üretilmesi, depolanması ve müşterilere ulaştırılması süreçlerindeki tüm aşamaları koordine etme sürecidir.
Tedarik zinciri yönetimi, ürünlerin hammaddelerinin, bileşenlerinin ve ürünlerin nakliyesi, depolanması, üretimi ve müşteriye ulaştırılmasına kadar olan tüm faaliyetleri kapsar.
Lojistik yönetimi, mal ve hizmetlerin doğru zamanda, doğru yerde ve doğru miktarda müşterilere ulaştırılmasını sağlayan işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi sürecidir.
Lojistik yönetimi, ürünlerin taşınması, depolanması ve dağıtımı ile ilgilenir. Lojistik yönetimi, tedarik zinciri yönetiminin bir parçasıdır ve tedarik zinciri yönetimi içindeki faaliyetlerin bir alt kümesidir.
Tedarik Zinciri Yönetimi Süreçleri Nelerdir?
Tedarik zinciri yönetimi, bir ürünün üretim aşamasından son tüketiciye kadar olan süreçteki tüm faaliyetleri kapsayan bir süreçtir. Tedarik zinciri yönetimi, ürünün hammaddeden üretimine, depolanmasına, lojistiğine ve nihai tüketiciye ulaştırılmasına kadar olan tüm adımları yönetir. Tedarik zinciri yönetimi aşamaları aşağıdaki gibidir:
- Tedarikçi Seçimi: Tedarik zinciri yönetimi sürecinin ilk aşaması, tedarikçi seçimidir. Tedarikçilerin özellikleri, fiyatları, kaliteleri, teslimat süreleri ve müşteri hizmetleri gibi faktörler değerlendirilerek en uygun tedarikçiler seçilir.
- Üretim Planlama: Üretim planlama, ürünlerin üretimi için gerekli olan hammadde, işçilik, makine ve ekipmanların planlanmasını ve yönetimini içerir. Tedarik zinciri yönetimi süreci, üretim planlaması aşamasında üretim maliyetlerini, teslimat sürelerini ve envanter seviyelerini optimize etmek için çalışır.
- Ürün Depolama ve Yönetimi: Ürün depolama ve yönetimi, ürünlerin güvenli bir şekilde depolanmasını, envanter seviyelerinin kontrol edilmesini ve ürünlerin sevkiyat için hazır hale getirilmesini içerir. Tedarik zinciri yönetimi, ürün depolama ve yönetimi aşamasında depolama maliyetlerini minimize etmek ve envanter seviyelerini optimize etmek için çalışır.
- Lojistik ve Dağıtım: Lojistik ve dağıtım, ürünlerin müşterilere güvenli bir şekilde ulaştırılmasını içerir. Tedarik zinciri yönetimi süreci, ürünlerin teslimat sürelerini optimize etmek, nakliye maliyetlerini minimize etmek ve müşteri hizmetlerini geliştirmek için çalışır.
- Geri Dönüşüm: Geri dönüşüm, ürünlerin geri kazanımı ve yeniden kullanımını içerir. Tedarik zinciri yönetimi süreci, geri dönüşüm aşamasında ürünlerin geri kazanımını ve yeniden kullanımını optimize etmek için çalışır.
Tedarik zinciri yönetimi süreci, ürünlerin tedarikçilerden müşterilere kadar olan tüm adımlarını yönetir ve işletmelerin verimliliğini artırmak, maliyetleri düşürmek ve müşteri memnuniyetini artırmak için tasarlanmıştır.
Tedarik Zinciri Yönetimi Avantaj ve Faydaları
Tedarik zinciri yönetimi, birçok fayda sağlamaktadır. Bunlar arasında şunlar yer almaktadır:
- Maliyet azaltma: Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin maliyetlerini azaltmalarına yardımcı olur. Doğru stok seviyelerini belirlemek, siparişleri optimize etmek ve üretim süreçlerini iyileştirmek, işletmelerin işletme maliyetlerini azaltmasına yardımcı olur.
- Verimlilik artışı: Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin verimliliğini artırarak üretim süreçlerinde zaman ve kaynak tasarrufu sağlar. Verimlilik artışı, işletmelerin karlılığını artırmalarına yardımcı olur.
- Müşteri memnuniyeti: Tedarik zinciri yönetimi, müşteri memnuniyetini artırmak için ürünlerin zamanında ve doğru şekilde teslim edilmesini sağlar. Müşteri memnuniyeti arttıkça, müşteri sadakati de artar ve işletmeler için uzun vadeli faydalar sağlar.
- Rekabet avantajı: Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olur. Daha iyi stok yönetimi, daha hızlı teslimat süreleri ve daha düşük maliyetler, işletmelerin diğerlerinden daha rekabetçi olmasına yardımcı olur.
- Risk azaltma: Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin risklerini azaltmalarına yardımcı olur. Tedarik zincirindeki herhangi bir aksaklık, üretim sürecindeki tüm işletmeleri etkileyebilir. Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerin riskleri önceden belirlemelerine ve önleyici önlemler almalarına yardımcı olur.
- İşbirliği ve ortaklık: Tedarik zinciri yönetimi, işletmeler arasında işbirliği ve ortaklık oluşturarak, tedarik zincirindeki tüm işletmelerin işbirliği yapmasını sağlar. Bu, tedarik zincirindeki tüm işletmelerin daha verimli ve etkili bir şekilde çalışmasına yardımcı olur.
Tedarik Zinciri Yönetimi ve ERP Sistemi Arasındaki İlişki
Tedarik Zinciri Yönetimi ve ERP arasında yakın bir ilişki vardır. SCM, malzemelerin ve ürünlerin tedarik zinciri boyunca yönetilmesini içerirken, ERP işletmenin tüm süreçlerinin entegre edilmesini sağlayan bir yazılımdır. ERP sistemi, tedarik zincirindeki süreçlerin otomatikleştirilmesine yardımcı olur ve SCM verilerini analiz ederek karar verme sürecini iyileştirir. SCM ve ERP birlikte kullanıldığında, işletmeler daha etkili ve verimli bir tedarik zinciri yönetimi sağlayabilirler.